Εισαγωγικό σημείωμα

Σχεδιάζοντας  ένα προσβάσιμο περιβάλλον το οποίο να διευκολύνει τα άτομα που χρησιμοποιούν αναπηρικό αμαξίδιο και τα άτομα με προβλήματα όρασης, είναι σήμερα το μέτρο που καθορίζει ένα φιλικό και ασφαλές περιβάλλον, απαραίτητο για την ποιότητα ζωής όλων των μελών της κοινωνίας, την αναβαθμίζει και της προσδίδει αξία. Το τελικό ζητούμενο είναι το ανθρωποποίητο περιβάλλον να εξυπηρετεί τον άνθρωπο καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωή του.

Τα Άτομα με Αναπηρία (ΑμεΑ) αποτελούν το 10% του γενικού πληθυσμού και στο ποσοστό αυτό εντάσσονται τα άτομα με:

-       κινητικές αναπηρίες

-       Αισθητηριακές (οπτική, ακουστική(

-       Νοητική αναπηρία

Όμως προβλήματα διακίνησης στο δομημένο περιβάλλον όπως είναι σήμερα σχεδιασμένο, αντιμετωπίζει ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού, τα Εμποδιζόμενα άτομα: οι ηλικιωμένοι, οι γονείς με παιδικά καροτσάκια, οι γυναίκες σε προχωρημένη εγκυμοσύνη, οι χρόνια πάσχοντες, οι προσωρινά τραυματισμένοι, άτομα με ασυνήθεις σωματικές διαστάσεις κ.α.

Τα Εμποδιζόμενα άτομα ανέρχονται στο 50% περίπου του πληθυσμού όμως αν υπολογίσουμε ό,τι σε 30 ή 40 χρόνια η σημερινή ηλικία των 40 και 50 χρόνων θα είναι 70 και 80, αυτόματα διαπιστώνουμε/συνειδητοποιούμε πως είμαστε όλοι εν δυνάμει εμποδιζόμενα Άτομα. Δηλαδή το 100% του πληθυσμού αντιμετωπίζει ή θα αντιμετωπίσει προβλήματα κινητικότητας και διακίνησης στο περιβάλλον ζεί, την κατοικία, στην εργασία, στην καθημερινή ζωή.

Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός, όπως το μάθαμε και τον υπηρετούσαμε δεν ανταποκρίνεται πλέον στην σημερινή πραγματικότητα. O «Μέσος όρος» βάσει του οποίου σχεδιάζονται όλα, εξυπηρετεί τον άνθρωπο μόνο για κάποια μικρά ή μεγάλα διαστήματα της ζωής του, όχι όμως για όλη τη διάρκειά της.

Ένας «Καθολικός Σχεδιασμός» ή «Σχεδιασμός για Όλους» που θα εξυπηρετεί τον άνθρωπο σε όλες τις φάσεις της ζωής του ασχέτως ηλικίας και φυσικής/νοητικής κατάστασης είναι σήμερα η Αποστολή των μελετητών.

Ο Κανονισμός που ακολουθεί, για τη χρήση των οικοδομών από τα Άτομα με Αναπηρία ψηφίστηκε το 1999 και η πρώτη δεκαετία που πέρασε είχε αρκετή άγνοια εκ μέρους των μελετητών. Ο σχεδιασμός για τα ΑμεΑ έμοιαζε για την Κύπρο κάτι το περισσό κάτι που δυσκόλευε τα πράγματα και οι μελετητές κόμη διερωτώνται για ποιον σχεδιάζουν τις ράμπες και τους οδηγούς όδευσης τυφλών, αφού… δεν βλέπουν κανένα ανάπηρο να κυκλοφορεί, ή έστω πολύ σπάνια.

Όμως η διακίνηση των ΑμεΑ δεν υποβοηθείται από μια ράμπα ή ένα προβάσιμο κτίριο που μοιάζει σαν το νησί μέσα στην πόλη*. Αν δεν υπάρξει η απαραίτητη σύνδεση όλων των στοιχείων του αστικού περιβάλλοντος, η αλυσίδα πρόσβασης δηλαδή που θα επιτρέψει στο άτομο με αναπηρία, από τη στιγμή που θα φύγει από το σπίτι του, να άει στην εργασία, στο γήπεδο, το εστιατόριο και να επιστρέψει με ευκολία στο σπίτι, τότε δεν καταφέραμε τίποτα. Ένας κρίκος της αλυσίδας όταν λείπει η πορεία του είναι δύσκολη εώς αδύνατη.

Ο ρόλος των αρχιτεκτόνων και όσων σχεδιάζουν, είναι καθοριστικός για την προσαρμογή ενός αφιλόξενου και εχθρικού περιβάλλοντος, σε φιλικό και ασφαλές για όλους.

Κ.Π.